Έχει μελετηθεί επιστημονικά, πως τα
παιδιά που παρουσιάζουν εκτεταμένο άγχος πριν από έναν αγώνα, αλλά και κατά τη
διάρκειά του, προτιμούν εύκολους ή πολύ δύσκολους αντιπάλους και αποφεύγουν τον
ανταγωνισμό. Παρότι έχουν πολύ καλές επιδόσεις στην προπόνηση, προέρχονται από
ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου επικρατεί μεγάλη αυστηρότητα, επίκριση και
έλλειψη ανεκτικότητας.
Οι γονείς τέτοιων παιδιών καλό είναι να
αναρωτηθούν γι’ αυτή τη συμπεριφορά «ασφάλειας» που έχει υιοθετήσει το παιδί
τους στο παιχνίδι και προέρχεται από τον φόβο της αποτυχίας. Ζούμε σε εποχές
όπου-κατά την διακεκριμένη αμερικανίδα ψυχολόγο Nancy Mc Williams, υπάρχει μια «κοινωνική
επιδοκιμασία ενός τρόπου ζωής, που ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια και επικυρώνει μια
πολιτισμική ψυχοπαθολογία». Μέρος του γενικότερου κοινωνικού συνόλου, τα
παιδιά μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου ενδιαφέρει μόνο η νίκη και μάλιστα η
πρώτη νίκη. Δεν επιβραβεύεται η προσπάθεια και κακώς, γιατί θέλει κουράγιο και
ψυχική δύναμη να εκτεθεί κανείς και να αποφασίσει να δώσει μια «μάχη», να
προσπαθήσει, δηλαδή.
Τα παιδιά, κατά τη διάρκεια των αγώνων
έχουν δυο συνήθως επιλογές: α) να
ρισκάρουν και να μάθουν περισσότερα για τις ικανότητές τους, β) να αποσυρθούν
και να απέχουν προστατευόμενα από συγκρίσεις και επικρίσεις. Ωστόσο, όταν το
αρνητικό αποτέλεσμα ενός αγώνα, ακολουθεί την μη επικριτική, αλλά θετική στάση
προπονητή και γονέων, ανακουφίζει πολύ ένα παιδί και το ενθαρρύνει να συνεχίσει
την προσπάθεια. Επιπλέον, αυτό που πολλές φορές παραγκωνίζεται είναι πως το
στρες που αντιμετωπίζουν τα παιδία στον αγωνιστικό αθλητισμό δεν είναι πάντα εποικοδομητικό,
αντιθέτως μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην ψυχική τους υγεία και όχι μόνο. Το
έντονο άγχος, προκαλεί νευρική κατάπτωση στα παιδιά και αυξάνει ραγδαία, το
ποσοστό σωματικού τραυματισμού. Όταν τα παιδιά παρά το «βασικό άγχος» του
αγώνα, έχουν την επιθυμία να αγωνιστούν γιατί αυτό τους δίνει χαρά,
συναισθηματική διέξοδο και ανεβάζει την αδρεναλίνη τους, τότε ο αθλητισμός έχει
επιτύχει τον σκοπό του. Σ’ αυτό συντελεί αποφασιστικά το περιβάλλον τους,
καταλυτική επίδραση έχει η ήρεμη συμπεριφορά γονιών και εκπαιδευτών/προπονητών,
το φιλικό κλίμα στο περιβάλλον άθλησης και το χιούμορ.
Γονείς και εκπαιδευτές, οφείλουν να
καλλιεργούν μια θετική νοοτροπία ως προς την προσπάθεια των παιδιών και τα αποτελέσματα
των αγώνων τους. Τα παιδιά, έχουν το δικαίωμα να μην τα καταφέρουν, είναι
φυσιολογικό. Έχουν το δικαίωμα να μην είναι άριστα σε κάτι, έχουν το δικαίωμα
να χάνουν. Όταν ανταμείβεται η προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα και μόνο, είναι πολύ πιθανό τα παιδιά να
προσπαθούν όσο μπορούν, χωρίς να καταβάλλονται από άγχος και φόβο και αυτό
είναι μια αληθινή νίκη και κατάκτηση, που θα τους συντροφεύει σε όλους τους
αγώνες της ζωής τους. Όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό και τον πρωταθλητισμό,
ξέρουν πως αν προσπαθείς με συνέπεια, τα καλά αποτελέσματα, έρχονται, είναι το
συνεπακόλουθο της προσπάθειας. Η ανταμοιβή της προσπάθειας, είναι το κλειδί για
ευτυχισμένους μικρούς αθλητές. Αυτό πρέπει να είναι το μέλημα και ο στόχος των
ανθρώπων που βρίσκονται κοντά στα παιδιά, παιδαγωγών, εκπαιδευτών, προπονητών
και φυσικά των γονιών.
Σοφία Ξυγαλά (καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γ. Δογάνης: ΑΘΛΗΤΙΚΗ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Εκδόσεις Χριστοδουλίδης.
Α. Σταλίκας: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ
ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Αθήνα 1991.
G.J. Graig & D. Baucum: Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Εκδόσεις Παπαζήση.
M. Hewstone & W. Stroebe: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Εκδόσεις
Παπαζήση.
N. McWilliams: Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία. Εκδόσεις ΙΨΥ.
R. Martens: ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Εκδόσεις Σάλτο.
(Πρώτη δημοσίευση στον Πανελλήνιο Οδηγό Πολεμικών Τεχνών)
(Πρώτη δημοσίευση στον Πανελλήνιο Οδηγό Πολεμικών Τεχνών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου