Ενδεχομένως να μην έχετε ακούσει ποτέ κανέναν στη ζωή σας, να αναφωνεί: «Θύμωσε, σου κάνει καλό» ή «είναι καιρός επιτέλους να θυμώσεις». Αντιθέτως, μάλλον ακούτε όλη την ώρα: «μη θυμώνεις, μη φωνάζεις». Ο θυμός είναι εξ’ ορισμού ένα άβολο και αρνητικό, βαθιά θυελλώδες και ενοχοποιητικό συναίσθημα που επιδρά καταλυτικά στις λειτουργίες του σώματος. Ασυνείδητα, αυτός που το βιώνει, αθωώνει αυτόν που το προκαλεί και ενοχοποιεί τον ίδιο του τον εαυτό του. Επίσης, ο θυμός είναι ένα δευτερογενές, συχνά, συναίσθημα. Μπορεί να προκληθεί από θλίψη, φόβο και πόνο που αδυνατούμε να εκφράσουμε. Σε κάθε περίπτωση, η αποφυγή του δεν τον ξορκίζει, αντιθέτως, γεννά αναιτιολόγητες εκρήξεις οργής από μικρές-άνευ σημασίας συνήθως-αφορμές, βία, αγχώδεις διαταραχές, κλπ. Αυτό που ίσως δε γνωρίζετε είναι πως ο θυμός μπορεί να γίνει ένα εξόχως χρήσιμο συναίσθημα που όταν αποκρυπτογραφηθεί λύνει πολλά προβλήματα και φέρνει εποικοδομητικές εξελίξεις και αλλαγές στην πορεία κάθε ανθρώπου.
Η συνήθης αντίδραση μας όταν θυμώνουμε είναι το ξέσπασμα, με σωματικό και λεκτικό τρόπο. Μια έκρηξη θυμού που εκφράζεται ως αυθόρμητη αντίδραση σχεδόν πάντα έχει άσχημα αποτελέσματα, μπορεί να προξενήσει σωματικές βλάβες σε εμάς τους ίδιους ή σε άλλους και κάποιες φορές με σοβαρές νομικές επιπτώσεις. Συνεπακόλουθα, επηρεάζει τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και την ψυχοσωματική υγεία μας. Η βία δεν είναι αποδεκτή σε καμία περίπτωση. Επομένως, είναι σημαντικό να μάθουμε να ελέγχουμε τις εκρήξεις αυτές και να μετουσιώνουμε την οργή μας σε κάτι μη καταστρεπτικό, ιδανικά μάλιστα σε κάτι αποσυμφορητικό.
Στη διαχείριση
του θυμού υπάρχουν τρία στάδια: η έκφραση του, η αναγνώριση και η διαχείριση
που θα φέρει την αποδοχή και τον κατευνασμό του. Επιτρέπουμε στον εαυτό μας να
θυμώσει, στοχαζόμαστε πάνω στο τι θέλει να μας πει αυτό το συναίσθημα, τι
συνέπειες προκαλεί σε εμάς και στους γύρω μας, αναλύουμε και επιφέρουμε αλλαγές
που θα τον εξαλείψουν. Μια φίλη ψυχολόγος όταν με είδε μια μέρα σε κατάσταση
αμόκ-γενικά είμαι ένας άνθρωπος με έλλειψη υπομονής που θυμώνω (αν και όχι
εύκολα) -με αποφασιστική φωνή μου
ψιθύρισε: «Σοφία, βγες έξω και κάνε το
γύρο της αυλής μετρώντας ως το 10». Επέστρεψα με το μυαλό μου στη θέση του
και την πίεσή μου σε χαμηλότερα επίπεδα… Όταν νιώθετε ότι θα χάσετε τον έλεγχο
πριν αντιδράσετε πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές και μετρήστε ως το δέκα, αν μπορείτε βγείτε έξω για έναν σύντομο περίπατο. Κρατήστε μια ενεργητική απόσταση από
το θυμό σας. Δώστε δηλαδή λίγο χρόνο στον εαυτό σας. Ο χρόνος αυτός σας βοηθά
να αξιολογήσετε την κατάσταση και ταυτόχρονα σας προστατεύει από ανεξέλεγκτες πράξεις.
Επίσης, σας δίνει τον έλεγχο να τον κατευθύνετε εσείς και όχι αυτός. Αργότερα,
μπορείτε να λεκτικοποιήσετε αυτό που νιώθετε, φέρνοντας το στην επιφάνεια, ώστε
να προσπαθήσετε να το αναγνωρίσετε και να επιλέξετε πώς θα το αντιμετωπίσετε.
Μπορείτε επίσης να καταγράψετε τι βιώνετε σε ένα κομμάτι χαρτί. Αυτές οι
σκέψεις στο χαρτί θα σας βοηθήσουν να τις αποκρυπτογραφήσετε και να μάθετε τι, ποιος
και γιατί σας προκαλεί θυμό. Έτσι, θα μπορέσετε να αποφασίσετε τι πρέπει να
κάνετε για να απαλλαχθείτε. Αν
δυσκολεύεστε να αναγνωρίσετε τι νιώθετε εκτός από θυμό και κυρίως τι τον
προκαλεί και γιατί, μπορείτε να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού, ενός
ψυχολόγου ή συμβούλου ψυχικής υγείας, θα σας βάλει στο σωστό δρόμο.
Να θυμάστε πως
η σωματική εκτόνωση των συναισθημάτων μας απαλλάσσει από ένα μεγάλο βάρος που
προκαλεί ο θυμός και η οργή, μας προστατεύει από βίαια επικίνδυνα και καταστροφικά
ξεσπάσματα με όλα τα παράγωγα συναισθήματα που προκαλούν. Οι πολεμικές τέχνες
είναι ο ιδανικός κυματοθραύστης όλων αυτών. Εμπεριέχουν έντονη κίνηση και
σωματική εκτόνωση, με σωματική επαφή ή όχι, χωρίς να κινδυνεύουμε γιατί όλα γίνονται μέσα σε αυστηρά ελεγχόμενα και προστατευτικά
πλαίσια και περιτριγυριζόμαστε από συνασκούμενους που θα μας προστατεύσουν.
Εν κατακλείδι,
το να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να θυμώνει για το σωστό λόγο και την κατάλληλη
στιγμή είναι υγιές. Είναι ένα καμπανάκι που μας θυμίζει ότι κάποιος ή κάτι (μια
συμπεριφορά) εισβάλει στα όρια μας, στα προσωπικά μας όρια. Ο θυμός, μπορεί να
μας μάθει πολλά για τον εαυτό μας, να μας βοηθήσει να ακούμε τις προσωπικές μας
ανάγκες, να τις σεβόμαστε και να τις υπερασπιζόμαστε. Μας καλεί να γίνουμε πιο
ευτυχισμένοι άνθρωποι, αρκεί να μεταφράσουμε το μήνυμα του.
Σοφία Ξυγαλά
(καθηγήτρια φυσικής αγωγής, σύμβουλος ψυχικής υγείας)
ΠΗΓΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου