Η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο διαδεδομένες ψυχικές νόσους της εποχής. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα ποσοστά της είναι τόσο υψηλά που κυμαίνονται από 15 έως 20%. Ο όρος κατάθλιψη συνδέεται στενά με αυτόν της μελαγχολίας. Η διαφορά είναι ότι η μελαγχολία αποτελεί μια απολύτως φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Εφόσον τα συναισθήματα, τόσο τα ευχάριστα, όσο και τα δυσάρεστα αποτελούν μέρος της ζωής μας, είναι αναπόφευκτο να αισθανόμαστε κατά περιόδους λύπη ή απογοήτευση. Σε τέτοιες περιπτώσεις μιλάμε για τη φυσιολογική θλίψη, κάτι το οποίο διαφέρει από αυτό που ονομάζουμε κατάθλιψη.
Το άτομο που πάσχει από κλινική κατάθλιψη, περιγράφει την διάθεση του σαν καταθλιπτική, νιώθει έντονη λύπη, απογοήτευση, απελπισία κα. Συχνά κλαίει εύκολα, μπορεί να νιώθει άγχος, κόπωση, εξάντληση, να παρουσιάζει διαταραχές συγκέντρωσης, σοβαρή μείωση ή αύξηση της όρεξης, διαταραχές στον ύπνο (αϋπνία – υπερυπνία), ελάττωση της σεξουαλικής επιθυμίας αλλά και συχνά σωματικά ενοχλήματα. Το άτομο συχνά κάνει αρνητικές σκέψεις για τη ζωή, στις οποίες μπορεί να περιλαμβάνονται υποτροπιάζουσες σκέψεις θανάτου ή ακόμη και αυτοκτονικός ιδεασμός. Για να μιλήσουμε για διαταραχή θα πρέπει τα επεισόδια να έχουν σημαντική διάρκεια >2 εβδομάδες και να παρεμποδίζεται σημαντικά η λειτουργικότητα του ατόμου σε προσωπικό και επαγγελματικό τομέα.
ΑΙΤΙΑ
Τα αίτια της κατάθλιψης αφορούν παράγοντες που είναι:
- γενετικοί : (μεγαλύτερη συχνότητα στους βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού ασθενών με κατάθλιψη, ορμονικές διαταραχές, κα)
- περιβαλλοντικοί- ψυχοκοινωνικοί : στρεσογόνα γεγονότα ζωής, απώλεια, πένθος οικονομικές δυσκολίες, διαζύγιο, κλιματολογικές συνθήκες, μοναξιά.
-Νευροβιολογικοί : Διαταραχή της νευροδιαβίβασης (ανεπάρκεια σεροτονίνης, νορεπινεφρίνης στον εγκεφαλο), Διαταραχή της νευροενδοκρινικής λειτουργίας
( υπερκορτιζολαιμία, σταθερό εύρημα σε καταθλιπτικούς ασθενείς).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πριν ξεκινήσουμε θα λέγαμε πως οι εφαρμοζόμενες σήμερα τεχνικές για την κατάθλιψη έχουν αποδειχτεί ικανοποιητικές σε σημαντικό βαθμό και το μεγαλύτερο μέρος των ασθενών ανακουφίζεται ενώ η πρόγνωσή τους είναι καλή.
Το φάσμα των θεραπευτικών προσεγγίσεων για την κατάθλιψη είναι ευρύ και περιλαμβάνει σωματικές και ψυχοθεραπευτικές μεθόδους.
Στην πρώτη κατηγορία έχουμε συνήθως τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα (τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης, εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης) που στόχο έχουν την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την πρόληψη υποτροπιαζόντων καταθλιπτικών επεισοδίων.
Τα σύγχρονα αντικαταθλιπτικά δεν προκαλούν εξάρτηση, δεν έχουν σημαντικές παρενέργειες και είναι δυνατόν να μας προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια. Για να ρυθμίζουμε σωστά το είδος και την δοσολογία των αντικαταθλιπτικών είναι σημαντικό να επικοινωνούμε τακτικά με τον ψυχίατρο, να τον ενημερώνουμε για την πορεία μας και να λύνουμε τις τυχόν απορίες μας σχετικά με τη δράση των φαρμάκων.
Όσον αφορά τώρα στις ψυχολογικές θεραπείες η κατάθλιψη συχνά χαρακτηρίζεται σαν τη στροφή ενάντια στον εαυτό, σαν ένα θυμό που αντί να εκτονωθεί προς τα έξω γυρίζει πάνω μας. Μας δείχνει ότι μέσα μας υπάρχουν προβλήματα σε ένα βαθύτερο επίπεδο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Δεν πρόκειται για μια απλή ασθένεια αλλά για μια μορφή επικοινωνίας για ένα μήνυμα που πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε.
Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τους ψυχολογικούς λόγους οι οποίοι συμβάλλουν στη δημιουργία των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και να μας υποστηρίξει στην πορεία της θεραπευτικής αλλαγής.
Η ψυχοθεραπεία λοιπόν μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά:
- Nα ερευνήσουμε σκέψεις και συμπεριφορές που συμβάλλουν στη δημιουργία αισθημάτων απογοήτευσης, μειονεκτικότητας και ενοχής τα οποία συνοδεύουν ή βρίσκονται στη ρίζα της κατάθλιψης.
- Nα κατανοήσουμε ποια από τα προβλήματα που μας απασχολούν μπορούμε να επιλύσουμε και με ποιο τρόπο και ποια δεν μπορούμε να επιλύσουμε αλλά οφείλουμε να συμβιώσουμε αρμονικά μαζί τους.
- Να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
- Nα ξαναβάλουμε σταδιακά στη ζωή μας ευχάριστες δραστηριότητες που μπορούν να ξυπνήσουν μέσα μας τη χαρά της ζωής. .
- Να εκφράζουμε τα αληθινά μας συναισθήματα όταν θέλουμε πραγματικά να επικοινωνήσουμε ακόμη και όταν αυτά είναι αρνητικά. (θυμός, επιθετικότητα, θλίψη).
- Να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας και να μην υποχωρούμε από φόβο στις απόψεις των άλλων..
- Να στηρίζουμε τις επιλογές μας στις δικές μας αξίες και τις δικές μας επιθυμίες.
- Να ανακτήσουμε τον έλεγχο της ζωής μας.
- Να βάζουμε ρεαλιστικούς στόχους για το μέλλον που μπορούν να μας δώσουν νόημα και να αναλαμβάνουμε το ρίσκο και την ευθύνη αυτών των επιλογών.
Θα λέγαμε πως οι σωματικές θεραπείες στοχεύουν περισσότερο στην βελτίωση των φυσιολογικών λειτουργιών, όπως, ύπνος, όρεξη, libido κλπ, ενώ η ψυχοθεραπεία στην καλύτερη λειτουργία της προσωπικότητας αλλά και στη βελτίωση της λειτουργικότητας του ατόμου.
Αν λοιπόν μια μέρα ξυπνήσετε και νιώθετε θλίψη, δεν έχετε ενέργεια, έχετε χωρίσει, ή έχει προηγηθεί κάτι που διατάραξε προσωρινά τη διάθεση ή τη λειτουργικότητά σας, μην πανικοβληθείτε. Τα συμπτώματά σας όπως προαναφέρθηκε θα πρέπει να παραμείνουν καιρό και να είναι ιδιαίτερα έντονα ώστε να σας ανησυχήσουν. Σε αυτήν την περίπτωση ζητήστε την αξιολόγηση ενός ειδικού - κλινικού ψυχολόγου ή ψυχιάτρου - που θα κρίνει τι είδους παρέμβαση απαιτείται, ώστε να συνεχίσετε την καθημερινότητά σας απαλλαγμένοι από καταθλιπτικά συμπτώματα που παρεμβαίνουν στον τρόπο που βλέπετε τον εαυτό σας, τις σχέσεις σας και τη ζωή.
Ειρήνη Κανηρά
Κλινική Ψυχολόγος MSc - Ψυχοθεραπεύτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου